Een kwart van alle huizen moet uiterlijk in 2030 van het aardgas af zijn. Die twee miljoen woningen krijgen isolatie en elektrische warmtepompen, of een duurzaam warmtenet in de wijk. Dit is een van de hoofddoelen voor het komende energie- en klimaatakkoord, zegt Diederik Samsom. De voormalige PvdA-leider is door het kabinet gevraagd om hierover afspraken maken met bedrijven en belangenclubs, als een van de vijf klimaatonderhandelaars.
Er is ‘nauwelijks discussie’ over de noodzaak om met aardgas te stoppen, zegt hij. De fossiele energiebron moet in de ban, om CO2-uitstoot te beperken. Dat vereist het mondiale klimaatakkoord van Parijs. En er is nog een reden. “De aardbevingsproblematiek geeft extra urgentie”, zegt Samsom over de consensus om vuile energiebronnen te vervangen door schonere technieken.
Wel moet hij afspraken maken over samenwerking, regelgeving en kosten. Komende zomer moeten die klaar zijn, samen met andere hoofdstukken van het klimaatakkoord, over landbouw, vervoer, landbouw en energieproductie. Dit moet zorgen voor 49 procent CO2-verlaging ten opzichte van 1990, zoals in het regeerakkoord staat.
Milieuorganisaties als Urgenda en Milieudefensie zien liefst dat de gebouwde omgeving in 2030 volledig aardgasvrij is. Volgens Samsom is de inzet van het kabinet voor het klimaatakkoord, 2 miljoen huizen voor 2030 aardgasloos maken, realistisch en ambitieus. “We moeten een ritme opbouwen”, zegt hij. Nog deze kabinetsperiode moet jaarlijks bij 50.000 bestaande huizen de gaskraan dicht. Dit moet versnellen, tot zo’n beetje elke woning uiteindelijk aardgasvrij is in 2050, conform het mondiale akkoord van Parijs.
Nieuwbouw moet direct aardgasvrij worden, zegt Samsom. Relatief jonge, goed geïsoleerde huizen kunnen gaan draaien op warmtepompen en elektriciteit. Liefst groene stroom, van windmolens en zonnepanelen. Voor oudere wijken is dat vaak duur en complex, zegt Samsom. Die moeten met wat extra isolatie beter grootschalig kunnen overstappen op warmtenetten, met schone energie die bedrijven uit de bodem pompen.
Behalve warmtenetten en elektrische warmtepompen zijn ook andere alternatieven voor aardgas mogelijk. Te denken valt aan groen gas, geproduceerd door vergisting van mest of gft-afval. Dat is nu nog duur en kleinschalig. Dat geldt al helemaal voor huizen op waterstof, als toekomstige schone brandstof. Daarop wachten kan niet, zegt Samsom. “We moeten nu aan de slag. Er is lang geprofiteerd van Groningen, dat moet snel over zijn.”